بررسی نورپردازی فرودگاه استانبول

ساختمان ترمینال اصلی در فرودگاه جدید استانبول – که در اینجا رندر معماری کامپیوتری آنرا مشاهده می کنید – در دو تراز ساخته شده و دارای بیش از ۱۰،۰۰۰ چراغ سقفی توکار است، که همه آنها قابلیت تنظیم زاویه دارند.

وسعت و پیچیدگی فرودگاه جدید استانبول، چه از نظر معماری و چه از نظر طراحی نورپردازی در آن، توسط جاناتان راش، یکی از شرکای Hoare Lea، در LuxLiveارائه شده است.

فرودگاه ۹ میلیارد پوندی (۳/۱۰ میلیارد یورو، ۴/۱۱ میلیارد دلار آمریکا) – که طبق برنامه زمانبندی، ماه گذشته افتتاح شد – در صورت بهره برداری کامل، بزرگترین فرودگاه جهان خواهد بود. راش خاطرنشان کرده است: Hoare Leaنقش مؤثری در طراحی بر پایه نمادها و تصاویر مساجد استانبول و همچنین استفاده خلاقانه از طراحی بر اساس نور خورشید و نور روز داشته است.

راش اشاره می کند که ساختمان ترمینال اصلی – که توسط یک تیم معماری از جمله Grimshaw، دفتر معماری Nordicو معماران Hapticطراحی شده است – تقریباً ۱۲ کیلومتر عرض دارد. “آنها معتقدند که این پروژه از (جزیره) منهتن نیز بزرگتر خواهد بود. این یک پروژه واقعا بزرگ و همچنین یک فرودگاه واقعا بزرگ است.”

کارکنان پیمانکار اصلی، iGA، جزییات نهایی را در فضای داخلی یکی از سالن ها تکمیل میکنند، جایی که نوار نقاله های بسیار طولانی مسافران را به سمت خروجی های مورد نظر هدایت میکنند.

این پروژه از منظر مهندسی روشنایی نیز، بسیار گسترده است. از آغاز کار در نوامبر ۲۰۱۴ تا واگذاری آن به معماران محلی در دسامبر سال ۲۰۱۶، بیش از ۲۶۰ نقشه و ۶۰ مدرک اجرایی تهیه و بیش از ۳۶۰ کار محاسباتی انجام شده است. راش میگوید: “آمار ۵۰،۰۰۰ چراغ روشنایی از دست ما خارج شده بود، و این شامل کیلومترها چراغ خطی تعبیه شده در فضا نیز می شود.”

از نظر طراحی، الگوی سقف این فرودگاه دارای نورگیرها و یک سقف طاقی شکل تکرارشونده است. راش توضیح میدهد: “ساختمان اصلی ترمینال،حول این ایده برای منسجم ساختن سازه سقف، که بر روی این فضای عظیم قرار گرفته، و ستونها در یک سمت آن قرار دارند، کار می کند.”

راش میگوید: “بسیاری از نقوش برجسته در مساجد استانبول – به ویژه مسجد سلیمانیه – از درون خود سازه الهام گرفته شده اند. ما این فرم های پنجره بزرگ طلایی (در بالاترین قسمت گنبدهای قدیم)، این حلقه ها را داشتیم. نحوه نفوذ نور نیز بخش مهمی از اینکار بود”.

ستون های دارای نورگیر در بخش فوقانی، نور روز و نورپردازی مصنوعی را برای ایجاد جلوه ای چشم­گیر، با هم ترکیب میکنند.

راش میگوید: این طرح “جشن نور و روشنایی خورشید” بود. “ما با توجه به الگوهای خورشید و نحوه حرکت آن در فضا به این طرح نگاه کردیم. خورشید جزئی از این طرح است، همانطور که جزئی از اقلیم آن منطقه در کشور است.”

“ما چندین الگوی حلقه زیبا را اجرا کردیم که در طول روز حرکت می کنند. و در نهایت، هلالی که در پرچم ترکیه وجود دارد نیز اجرا شد. و سپس برای نورپردازی و ایجاد الگوهای نور، ما از الگوهایی که در فضای داخلی مساجد مشاهده می شود استفاده کردیم، و برای تبدیل آنها به تعدادی طرح تکرارشونده: از طاق های دارای روشنایی در بخش فوقانی، حلقه ها، و فرم پنجره های گرد بهره گرفتیم، و همه آنها با هم ترکیب شده اند تا در زیر این سقف منسجم، عمق و فضای واقعی ایجاد کنند.

طرح نور سطح ۲۰۰ لوکس روشنایی در کف را تامین می کرد، اما باز هم در مقیاس گسترده، نیاز  به تامین نور وجود داشت. راش تصریح کرد: ستونهای مرکزی در فضا به تنهایی ۳۶ متر از هم فاصله دارند و در بعضی جاها این فاصله به ۵۴ متر نیز میرسد.

کارمندانiGA میزان دید صفحات نمایش اطلاعات را بررسی می کنند. نواحی مربوط به میزهای بررسی مسافران ورودی با چراغ های خطی تعبیه شده در سقف روشن می شوند.

“این واقعا کار بزرگی بود. در ارتفاع ۳۰ متری نیز هدف ما تنها نور افشانی نبود، ما می خواستیم از چراغ های دقیق و قابل تنظیم استفاده کنیم تا در این فضای وسیع و گسترده، مقیاس انسانی ایجاد شود”

ساختمان ترمینال مسافری در دو تراز ساخته شده است و دارای بیش از ۱۰،۰۰۰ چراغ سقفی است، که همگی دارای قابلیت تنظیم زاویه هستند. راش میگوید: “چراغهای سقفی توکار جنبه عملکردی نورپردازی بودند. اما ما می خواستیم جنبه ظاهری آن را نیز شکل بدهیم. بنابراین اشکال حلقه ای به قطر ۱۰ متر را در مرکز قرار دادیم، حلقه های واقعا عظیم در نورگیرهای باز که بخشی از زیبایی موردنظر را ایجاد میکنند. و همچنین تاباندن نور به طاق ها باعث ایجاد حجم در فضا بطور واقعی میشود.

وی اضافه میکند: “این یک چالش بسیار بزرگ بود، واقعاً بزرگ، و در عین حال یک کار واقعاً دیدنی و جذاب برای اجرا بود”.

این فرودگاه به عنوان بزرگترین فرودگاه جهان با ظرفیت سالانه ۱۵۰ میلیون مسافر در آخرین مرحله توسعه خود، طراحی شده است، در حالی که در صورت نیاز در آینده، قابلیت توسعه برای پذیرش ۲۰۰ میلیون مسافر در سال را دارد.

این سومین فرودگاه بین المللی است که پس از فرودگاه آتاتورک و فرودگاه Sabiha Gökçenدر استانبول ساخته شده است و پیش بینی می شود تبدیل به فرودگاه اصلی بین المللی در استانبول شود. هنگامی که فرودگاه جدید به طور کامل بهره برداری شود، فرودگاه آتاتورک برای پروازهای مسافری برنامه ریزی شده، بسته خواهد شد.